Deset najvećih kompanija u FBiH u 2023. godini
Privredna društva sa sjedištem u Federaciji BiH u prošloj 2023. godinu ostvarili su ukupne prihode u iznosu od 69,4 milijarde KM, dok je ukupna dobit iznosila 5,2 milijarde KM, pokazuju podaci Finansijsko - informatičke agencije FIA. U odnosu na prethodnu 2022. godinu ukupni prihodi su porasli za 1,6 posto, dok je dobit porasla za 10,6 posto.
Najvećih deset kompanija (privrednih društava) u FBiH učestvuje sa 13,3 posto u ukupnim prihodima te sa 11,7 posto u ukupnoj dobiti. U apsolutnim iznosima to izgleda ovako: deset najvećih federalnih kompanija ostvarilo je lani 9,2 milijarde KM ukupnih prihoda te 615,3 miliona KM ukupne dobiti.
Prva na listi je Bingo Tuzla (prihod 1,9 milijardi KM, dobit 158 miliona KM), a slijede, rangirane prema ukupnim prihodima, Holdina Sarajevo (1,3 milijarde KM, 10,3 miliona KM), Elektroprivreda BiH Sarajevo (1,3 milijarde, gubitak 144,9 miliona KM), Hifa Oil Tešanj (761 milion KM, 15 miliona KM), Hifa Petrol Vogošća (736 miliona KM, 7,4 miliona KM), Boreas Kreševo (735 miliona KM, 5,4 miliona KM), ArcelorMittal Zenica (732 miliona KM, gubitak 159,1 milion KM), G Petrol Sarajevo (645,4 miliona KM, gubitak 765 hiljada KM), Philip Moris Sarajevo (577 miliona KM, 1,5 miliona KM) i na kraju BH Telecom Sarajevo (530 miliona KM, 46,5 miliona KM).
Većina pomenutih kompanija, kao i većina preostalih u FBiH, u posljednje dvije-tri godine ostvarile značajan rast prihoda i dobiti. Uzmimo naprimjer tuzlanski Bingo. Prihodi ove kompanije su u 2019. iznosili 1,2 milijarde KM, zatim u 2020. isto 1,2 milijarde KM, potom su u 2021. porasli na 1,4 milijarde KM, a boom je nastao u 2022. kada su prihodi porasli na 1,6 milijardi KM i u 2023. na 1,9 milijardi KM. Sličan (isti) trend vidimo i kod Hifa Oil. Prihodi ove kompanije su u 2019. iznosili 519 miliona KM, zatim su godinu kasnije pali na 392 miliona KM, da bi 2021. porasli na 583 miliona KM, 2022. na 819 miliona KM i 2023. opet "pali" na 761 milion KM.
Šta je razlog ovom trendu? Najvjerovatnije - inflacija. Ove su kompanije, kao i preostale u FBiH, prodavale najvjerovatnije istu ili neznatno manju ili veću količinu roba, ali se inflacija i porast cijena roba odrazilo na rast prihoda. Inflacija je, prema posljednjim podacima Agencije za statistiku BiH u martu 2024. iznosila "samo" 2 posto. Mnogo bolju, precizniju i tačniju sliku daje pregled kretanja vrijednosti indeksa potrošačkih cijena, pri čemu treba napomenuti da Agencija za statistiku BiH inflaciju računa upravo kao indeks potrošačkih cijena (CPI - Consumer Price Index). Kada pogledamo ideks CPI dobijemo, dakle, mnogo jasniju sliku. U martu CPI indeks je iznosio 125,6 indeksnih poena.
Doduše, bazni indeks je 2014. godina (2014 = 100), ali je, s druge strane, CPI indeks u decembru 2020. bio 99,7, znači 0,3 indeksna poena ispod nule. Stoga kretanje indeksa CPI od nule s početka 2021. do 125,6 indeksnih poena u martu 2024. možemo smatrati kao precizniji pokazatelj. To je, u procentima, rast od 25,6 posto, a svaki penzioner koji redovno ide u kupovinu će bez puno nauke reći da je to bliže stvarnosti nego statističkih 2 posto.